Lần đầu tiên nhìn thấy bảng kết quả StrengthsFinder tôi rất tự hào và hãnh diện khi điểm danh một loạt những ‘điểm mạnh’ của mình. Đến ngày được dự workshop, tôi ngỡ ngàng xen lẫn một chút thất vọng khi nghe bạn coach giải thích ‘kết quả StrengthsFinder chỉ là tài năng chứ không phải điểm mạnh’. Theo định nghĩa của Gallup thì tài năng là cách suy nghĩ, thể hiện cảm xúc và cách hành xử rất tự nhiên của mỗi người. Còn điểm mạnh là kết quả gần hoàn hảo (near perfect performance) mà chúng ta đạt được khi tài năng được luyện tập để đạt đến một độ chín nhất định và phát huy hết tất cả vẻ đẹp của nó.
Sau 5′ hụt hẫng nhìn bạn coach với ánh mắt ngờ vực thì tôi bắt đầu thấy bạn ấy có lý. Nhìn xung quanh mình, tôi thấy có rất nhiều đồng nghiệp có tài năng Communication trong top 5 – đây là tài năng tôi rất ganh tị vì không có được – nhưng không phải ai tôi cũng ngưỡng mộ. Hóa ra mỗi tài năng đều có hai mức độ: ‘Chín’ và ‘Chưa chín’.
Communication theo định nghĩa chung là những người thích nói, thích giải thích, kể chuyện, thuyết trình trước đám đông, và có khả năng diễn đạt suy nghĩ thành lời rất dễ dàng. Tài năng này được Gallup phân loại vào nhóm có Sức ảnh hưởng (Influencing theme). Điều này cũng dễ hiểu vì nói hay sẽ rất dễ dàng thu hút sự chú ý của người khác, làm cho người khác hiểu mình sẽ nhanh chóng nhận được sự hỗ trợ, hợp tác từ những người xung quanh.
Communication đã ‘chín’ là những bạn có khả năng sử dụng từ ngữ tuyệt vời. Họ dùng ngôn ngữ để mang lại sự thấu hiểu, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp và truyền cảm hứng cho những người xung quanh. Họ biết người nghe của mình là ai, cần nghe những gì. Họ thích nói nhưng họ cũng rất biết lắng nghe. Điều thú vị nhất là họ luôn mang đến những câu chuyện hấp dẫn mỗi khi muốn truyền đạt một thông điệp nào đó.
Tôi có thời gian gần hai năm được làm việc chung với một anh Giám đốc ngành hàng bột giặt khu vực Đông Nam Á. Tôi đã không ít lần mời anh ấy nói chuyện riêng để cố gắng tìm hiểu bí quyết nói hay nên hoàn toàn không ngạc nhiên khi thấy Communication là một trong những tài năng vượt trội của anh. Cảm nhận của tôi và rất nhiều đồng nghiệp khác mỗi khi họp chung là mọi chuyện đều trở nên cực kỳ dễ hiểu, và chúng tôi luôn có cảm giác mình được lắng nghe, thấu hiểu và luôn muốn được nói chuyện thêm với anh. Có một lần tụi tôi đi công tác và ăn tối ở một quán ăn ở Thailand, chẳng biết thế nào mà cái đề tài muôn thuở về bột giặt lại chuyển sang ‘làm cách nào để có một cuộc sống riêng tư mà vẫn chăm lo cho ba mẹ thật chu đáo’. Đợi mọi người tranh luận chán chê anh ấy mới thong thả kể chuyện rằng. Anh đã mua hai căn hộ chung một toà nhà. Một căn cho hai vợ chồng và căn kia cho ba mẹ. Rồi anh dừng lại hỏi mọi người có biết khoảng cách thế nào thì hợp lý không. Khi mấy cái đầu đều lắc thì anh bảo thử nấu một chén súp thật nóng, mang chén súp ấy từ nhà bạn sang nhà ba mẹ bạn mà nó vẫn còn đủ ấm thì đó là một khoảng cách hợp lý. Thật tình tôi không nhớ rõ từng câu chữ nên có thể bạn không không cảm nhận được hoàn toàn câu chuyện ấy – được kể trong hơn 5 phút hẳn hoi – nhưng tôi vẫn nhớ lúc ấy cả bọn đều há hốc ngồi nghe. Sau khi câu chuyện kết thúc, một bạn người Mỹ ngồi ở bàn bên cạnh đi sang bắt tay anh bảo rằng: ‘Đáng lý ra anh nên ứng cử vị trí Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao’, còn câu chuyện ‘cái chén súp vẫn ấm’ được lưu truyền trong bộ phận marketing mãi về sau.
Đó là Communication đã đạt đến độ chín, độ đẹp để phát huy hết tất cả năng lực của nó. Tuy nhiên nếu tài năng này ở mức ‘chưa chín’ thì sẽ gây ra không ít rắc rối. Bạn có bao giờ gặp ai đó nói rất nhiều làm bạn cảm thấy rất khó chịu vì lượng thông tin quá lớn, thừa thải, không cần thiết, và rất đôi khi là vì nội dung tiêu cực của những câu chuyện được kể? Đó là Communication ở độ chưa chín. Chúng không giúp xây dựng mối quan hệ mà đôi khi còn phá vỡ những mối quan hệ sẵn có. Chúng không giúp truyền cảm hứng cho người nghe mà đôi khi làm cho người khác cảm thấy mệt mỏi. Và khi nói chuyện với các bạn này thì hầu như chúng ta chỉ biết lắng nghe chứ không có một chút cơ hội để được chia sẻ.
Communication là một tài năng tuyệt vời. 9/10 khách hàng của tôi đều ao ước có được, nên sẽ thật đáng tiếc nếu các bạn có Communication mà chưa bắt đầu luyện tập để làm ‘chín’ tài năng này. Tuy nhiên, không có Communication không có nghĩa là chúng ta mãi mãi không thể truyền đạt suy nghĩ và tạo sức ảnh hưởng. Chúng ta có thể sử dụng những tài năng sẵn có một cách sáng tạo. Ví dụ như có thể dùng Intellection để suy nghĩ thấu đáo một vấn đề nào đó để một khi đã nói thì lời nói có trọng lượng nhất định. Hoặc có thể dùng Individualization để học cách kể chuyện thật hay của Communication; Discipline để lên kế hoạch luyện tập mỗi ngày. Hoặc cũng có thể dùng Arranger để vận dụng sức mạnh đồng đội thuyết trình một vấn đề nào đó – đây là ý tưởng sáng tạo và hiệu quả của một khách hàng đáng yêu.
Mỗi người đều được sinh ra với những tài năng đặc biệt. Tài năng có thể trở thành điểm mạnh nếu được phát hiện sớm và luyện tập thường xuyên. Chúng cũng có thể ‘héo tàn’ nếu bị lãng quên. Và nếu bạn không có một tài năng nào đó, bạn vẫn có thể dùng những tài năng khác làm điều mình muốn. Điều quan trọng nhất là hiểu rõ mình có những tài năng gì và đang ở đâu trên con đường phát triển bản thân.
Written by: Pham Thi Thanh Thao