Hôm trước hứa với một bạn sẽ kể lại hành trình khám phá Thế giới Cảm xúc của mình. Lúc hứa thấy hào hứng ghê lắm, cứ nôn nóng được viết ra. Tới lúc rảnh được ngồi trước máy tính thì câu chữ bay đâu mất vì một tá câu hỏi cắc cớ ào đến: Ủa mình bắt đầu tìm hiểu Cảm xúc từ bao giờ? Lý do gì mà mình yêu thích chúng đến vậy? Sao mà hồi nhỏ đến lớn mình chưa từng nghĩ về thế giới này vậy ta? Lúc đó mình sống ra sao? … Và mình chỉ ngồi đó nhìn laptop, không biết phải bắt đầu từ đâu. Mình sẽ bắt đầu từ cái tuổi thơ chẳng có gì là dữ dội của mình hay lúc mình bắt đầu thấy cuộc sống này thật dữ dội? 😀 Thôi thì là một con người thích mọi thứ phải thật logic, mình sẽ bắt đầu theo trình tự thời gian.
Mình có một tuổi thơ rất bình thường. Bình thường đến mức mình luôn ganh tị với tất cả những ai kể chuyện hồi nhỏ phá làng phá xóm, trốn học, dí chó… để có chút gì đó dữ dội mà kể lại cho mấy đứa cháu. Tuổi thơ của mình nó bình yên đến lạ thường. Bình yên của một đứa con ngoan trò giỏi, sáng cắp sách đến trường, trưa về chơi đồ hàng, đến lúc biết mặt chữ thì nghiện đọc sách. Rồi cũng như bao đứa bạn ngoan hiền mà mình biết, tất cả lũ tụi mình đều đua nhau học giỏi các môn tự nhiên Toán Lý Hoá để có thứ hạng cao, để làm vui lòng cha mẹ, thầy cô, và để có một tương lai tươi sáng.
Mình làm vậy và thấy tương lai tươi sáng thiệt. Mình được thầy cô yêu mến, đậu vào trường Top, chọn làm công việc liên quan đến thật nhiều Số, được làm việc ở các công ty đa quốc gia nhờ vào thành tích học giỏi các môn tự nhiên và những lập luận logic. Trong suốt khoảng thời gian ba mươi mấy năm đó, mình chỉ chơi với Số, Cảm xúc không có mặt trong bất cứ kỷ niệm nào của mình và cuộc sống của mình như một con diều.
Con diều của mình không bay nhanh quá hay cao quá như những con diều khác. Nhưng mỗi năm nó đều bay cao hơn một chút và theo thời gian nó đã vượt qua tất cả mong đợi trong đời mình. Thỉnh thoảng nó cũng bị vài cơn lốc rung lắc một tí nhưng rồi lại hùng dũng tiến về phía trước, cho đến một ngày.
Hôm ấy trời quang mây tạnh, mình đang vù vù bay rất cao thì sấm chớp đùng đùng, nhìn quanh diều bay hoảng loạn, ai đó đâm sầm vào mình và rồi trước mắt mình mọi thứ tối đen. Bóng tối bao trùm một khoảng trời rộng. Mình bị mất phương hướng, chao đảo, mất hết hy vọng về ngày mai.
Lúc đó mình chẳng biết chuyện gì đang xảy ra, trong đầu chỉ toàn những suy nghĩ hỗn tạp. Những “cảm xúc” gọi tên được lúc đó là Trống rỗng, Stress mà sau này hồi tưởng lại mình mới biết nó là một nùi cảm xúc khó chịu: Tức (Resentment), Giận (Anger), Thất vọng (Disappointment), Ghét (Hate), Lo (Anxiety), Sợ (Fear), Chán (Boredom), Tuyệt Vọng (Despair).
Trong những tháng ngày giông bão đó, mình tìm lại được Bình Yên từ những trang sách của Thầy Thích Nhất Hạnh, “dại dột” thử thiền rồi sống chánh niệm rồi nhận ra Bình Yên đến với mình ngày một nhiều hơn. Bình yên đã cho mình can đảm đối mặt với Lo, Sợ và Giận dữ. Lần đầu tiên mình đã không chối bỏ, chạy trốn những cảm xúc bị dán nhãn “tiêu cực”. Qua những lời dạy của Thầy, chúng trở nên thật gần gũi, thân thương.
Những giông tố trong lòng mình bắt đầu được hóa giải ít nhiều nhưng giải pháp cứ thoắt ẩn thoắt hiện. Có hôm mình tìm được nhanh, nhưng cũng có lúc phải mất rất nhiều thời gian mới tự vượt qua. Trong lòng mình bắt đầu nung nấu khao khát tìm cho được “công thức chuyển hóa” những cảm xúc khó chịu một cách thật logic. Có lẽ tình yêu với những con Số vẫn đeo bám mình. Nó không cho phép mình nhắm mắt làm theo những phương pháp như hễ giận ai thì viết ra tờ giấy rồi đốt đi chẳng hạn :). Mình mong muốn được hiểu cặn kẻ cảm xúc từ đâu đến, tại sao chúng lại có thể làm mình khổ sở đến thế, làm cách nào mình có thể nhanh chóng lấy lại những giây phút đắm chìm trong công việc hay an yên ngồi uống một cốc trà.
Rong ruổi trên hành trình tìm hiểu Thế giới Cảm xúc, mình đã đạt được ba cột mốc quan trọng:
(1) Hiểu được Cảm xúc được tạo ra từ đâu. Lisa Feldman Barrett – người đã nhận giải Guggenheim Fellowship năm 2019 trong lĩnh vực Neuroscience, và NIH Director’s Pioneer Award năm 2007 cho nghiên cứu cách não bộ tạo ra cảm xúc – đã cho mình câu trả lời thỏa đáng nhất, trùng khớp nhất với những trải nghiệm của bản thân, về nguồn gốc của Cảm xúc. Cảm xúc không phải do người khác mang đến mà chính chúng ta tự tạo ra những trải nghiệm Cảm xúc cho mình. Kết quả nghiên cứu của Lisa đã mang đến rất nhiều hy vọng, vì nếu mình đang tạo ra Cảm xúc cho chính mình thì mình sẽ tìm được cách để tạo ra những Cảm xúc mình mong muốn.
(2) “Nghe” được thông điệp của từng bạn Cảm xúc. Phát hiện tuyệt vời của Dan Newby làm mình vô cùng phấn chấn, vì nếu các bạn ấy “biết nói”, mình có thể trò chuyện để hiểu và chuyển hóa năng lượng của những bạn đang làm mình khó chịu và mời gọi những bạn yêu thích đến với mình nhiều hơn.
(3) Giải mã được thông điệp của những cơn sóng Cảm xúc. Mindfulness giúp mình chọn lọc những Cảm xúc quan trọng cho “buổi trò chuyện” và Coaching giúp mình tự sáng tạo những bộ câu hỏi cho từng bạn Cảm xúc. Nếu bạn vẫn đang theo dõi những bài viết của mình, bạn sẽ thấy mình hay đặt những câu hỏi mở. Chúng đã được đúc kết từ những trải nghiệm của bản thân và từ những buổi làm việc với rất nhiều khách hàng trong vài năm qua. Khi đã trả lời thấu đáo những câu hỏi này, cũng là lúc những Cảm xúc khó chịu được thấu hiểu và chúng tự động ra đi, nhường lại Bình yên và Nhiệt huyết với công việc ở lại bên mình.
Sau rất, rất nhiều buổi trò chuyện với các bạn Cảm xúc, mình nhận ra rằng con diều của mình bay cao hay thấp, nhanh hay chậm, thong dong hay hối hả không phải vì ảnh hưởng của những con diều xung quanh hoặc thậm chí là giông bão, gió lốc. Nó bị ràng buột bởi SỢI DÂY DIỀU được bện chặt bởi những giá trị, niềm tin từ trong sâu thẳm. Cảm xúc chính là kim chỉ nam giúp mình soi sáng từng ngóc ngách tăm tối nhất, mang tất cả những điều cũ kỹ, không còn hữu ích ra ánh sáng, mỗi ngày một chút mang lại sự tự do cho cánh diều.
Mỗi bài viết với hashtag #loveYOURemotions là mỗi trải nghiệm cá nhân trên hành trình tìm hiểu Thế giới cảm xúc. Chúng được tạo ra từ kiến thức, chiêm nghiệm và trải nghiệm thực tế của mình. Mình hy vọng có thể truyền cảm hứng cho những bạn đang tò mò muốn bắt đầu hành trình khám phá Thế giới Cảm xúc của riêng mình. Chúc các bạn sẽ đạt được thật nhiều cột mốc quan trọng và mau chóng trở thành những CÁNH DIỀU TỰ DO.
Thao Pham
ICF Professional Certified Coach
#loveYOURemotions