Mohandas Karamchand Gandhi (1869-1948) là một trong những nhà lãnh đạo chính trị và tinh thần được kính trọng nhất trong thập niên 1900. Gandhi đã giúp giải phóng người dân Ấn Độ khỏi sự cai trị của Anh thông qua phản kháng bất bạo động (nonviolence resistance) và được người Ấn tôn vinh là người cha của dân tộc.
Ấn Độ được trao độc lập vào năm 1947 và bị chia cắt thành Ấn Độ và Pakistan. Bạo loạn xảy ra giữa người theo đạo Hindu và người theo đạo Hồi. Gandhi là người ủng hộ cho một Ấn Độ thống nhất, nơi người theo đạo Hindu và đạo Hồi chung sống hòa bình.
Vào ngày 13 tháng 1 năm 1948, ở tuổi 78, ông bắt đầu nhịn ăn với mục đích ngăn chặn nạn đổ máu. Sau 5 ngày, các nhà lãnh đạo đối lập cam kết ngừng giao tranh và Gandhi đã nhịn ăn. Mười hai ngày sau, một người cuồng tín theo đạo Hindu, Nathuram Godse, người phản đối chương trình khoan dung của ông đối với mọi tín ngưỡng và tôn giáo đã ám sát ông.
Người dân Ấn gọi Gandhi là ‘Mahatma’, nghĩa là Tâm hồn vĩ đại. Thầy Thích Nhất Hạnh, trong những bài viết của mình, gọi Gandhi là “Thánh Gandhi”. Daniel Goleman có lần giới thiệu sách về nghệ thuật lãnh đạo học được từ cuộc đời của Gandhi. Rồi cái tên Mahatma Gandhi dường như xuất hiện trong hầu hết các cuốn sách của bác sỹ David R. Hawkins. Tất cả những điều này làm mình thật sự tò mò.
Mình đã đọc cuốn tự truyện “The story of my experiments with truth” do chính Gandhi viết vài năm về trước mà chẳng có chút ấn tượng nào. Cục tò mò đã thôi thúc mình đọc lại và lần này mình thật sự ngạc nhiên. Quá chừng bài học hay! Mỗi khi đọc đến chỗ nào hay, dừng lại chiêm nghiệm mình lại tủm tỉm cười chính mình “Sao nói hồi đó đọc rồi mà?” =))
Nhớ lại, thì ra hồi xưa, ở những năm tháng đầu tiên trên hành trình coaching, cái khao khát được thành công, được tỏa sáng quá lớn. Nó xui khiến mình tìm đọc sách về cuộc đời của những nhân vật đã để lại những dấu ấn trong lịch sử, để xem họ ĐÃ LÀM GÌ để có được những thành công để đời. Mình đã đọc sách và tự hỏi Ghandi ĐÃ LÀM GÌ rồi thất vọng.
Ở lần đọc này, mình nhận ra Ghandi, trong suốt cuộc đời của ông, từ hồi còn là một cậu bé cho đến khi trở thành một người có tầm ảnh hưởng, chưa bao giờ CÓ CHỦ ĐÍCH LÀM GÌ để đạt được một điều gì đó, hoặc để trở thành một ai đó. Tu dưỡng chính mình, sống một cuộc đời giản dị, nhân ái, sống có trách nhiệm với cộng đồng là điều Gandhi đã chọn lựa cho cuộc đời của mình.
Tất cả những điều chúng ta nhìn thấy và gọi là thành công/ thành tựu lớn lao không phải là mục tiêu của Gandhi. Chúng là “sản phẩm phụ”, tự nhiên phải có trên hành trình sống của con người vĩ đại này và Gandhi đã chẳng bao giờ quan tâm.
“LIÊM CHÍNH (bảo vệ sự thật) và “BẤT BẠO ĐỘNG” là hai phẩm hạnh mình ấn tượng nhất trong cuốn tự truyện.
Gandhi đã từng sống và hành nghề luật sư 21 năm ở Nam Phi để bảo vệ quyền lợi của những người lao động Ấn bị phân biệt đối xử ở quốc gia này. Ông kể rằng một luật sư có thể hướng dẫn khách hàng nói như thế nào trước toà để có thể dễ dàng dành phần thắng. Nhưng ông không bao giờ làm như vậy.
Trái lại, Gandhi nói rất rõ với tất cả khách hàng là chỉ chấp nhận những hồ sơ trong sạch (có nghĩa là mọi yếu tố đều minh bạch, không có điều gì được giấu diếm với ông). Ông đã từng đề nghị quan toà xử thua khách hàng của mình khi phát hiện người này đã cố tình che giấu những chứng cứ bất lợi cho mình. Ông cũng không đồng ý trả hoa hồng cho môi giới/ giới thiệu khách hàng.
Gandhi ngỡ rằng mình sẽ có ít khách hàng nhưng rồi nhận ra chính việc chọn lựa sống trung thực/ liêm chính đã làm cho công việc của ông vô cùng dễ dàng. Ông nhanh chóng có được sự tín nhiệm của các quan toà, còn khách hàng thì chỉ những ai có hồ sơ minh bạch mới đến với ông. Những vụ việc mờ ám không có cơ hội làm ông phải nhức não.
Bất bạo động (non-violence). Mình đã lặng đi khi học được một bài học quý giá từ Gandhi: HATE THE SIN NOT THE SINNER. (Tạm dịch: ghét lỗi lầm chứ không ghét người làm nên lỗi). Lặng đi vì có lẽ cả đời của mình một khi đã ghét là ghét cả hai. Chính vì việc ghét luôn người làm ra lỗi đã làm cho mình suffer.
Có một lần người lao động Ấn ở Nam Phi đã phải khốn khổ vì nạn tham nhũng của hai viên chức ở một cơ quan hành pháp nọ. Gandhi đã bỏ ra gần một năm thu thập chứng cứ và đưa hai viên chức này ra toà. Vì nạn phân biệt chủng tộc/ màu da còn quá nặng nề ở thời đó nên hai viên chức này chỉ bị bãi nhiệm mà không chịu bất cứ hình phạt nào. Gandhi đương nhiên là không hài lòng hoàn toàn rồi.
Nhưng mà sau đó, một trong hai viên chức nộp đơn xin việc ở một cơ quan chính phủ khác, Gandhi là một trong những người có quyền bỏ phiếu chấp nhận hay từ chối thì ông đã bỏ phiếu chấp nhận. Ông ghét việc nhũng nhiễu dân chúng của người này nhưng không ghét bỏ chính con người này, vẫn cho người ấy cơ hội để làm lại từ đầu.
Nonviolene của Gandhi đã được tested/ kiểm chứng không chỉ ở thời bình mà còn ở những tình huống sinh tử. Trước khi tìm hiểu về cuộc đời của Gandhi, mình cứ ngỡ ông chỉ bị ám sát một lần rồi chết. Ông bị ám sát 3 lần bởi cùng một người. Người này đã ám sát hụt 2 lần, bị bắt và Gandhi đã đề nghị khoan hồng, trả lại tự do. Ở lần ám sát thứ 3, sau khi Gandhi mất, gia đình ông cũng viết đơn xin khoan hồng nhưng chính phủ không chấp nhận.
Mình đã lặng đi rất lâu khi biết được câu chuyện này. Có lẽ có được giá trị sống chỉ là điểm xuất phát, luôn chọn lựa để sống đúng giá trị trong bất cứ hoàn cảnh/ thử thách nào mới là minh chứng cho việc mình đang theo đuổi giá trị của mình.
Bạn đã đọc “The story of my experiments with truth” chưa? Điều gì trong cuốn sách này làm cho bạn phải suy ngẫm?
Link tìm hiểu thêm về Gandhi: https://www.mkgandhi.org/africaneedsgandhi/biography.php