Trong thế giới không ngừng biến động, công ty bạn đã và đang chuẩn bị cho sự thay đổi đến đâu rồi?Là team leader/ new line manager, bạn có phải đối mặt với tính ì của tổ chức?
Resilience, Leadership Agility, Adaptability, Change Management… là những phẩm chất giúp doanh nghiệp không chỉ tồn tại mà còn có thể phát triển trong thế giới VUCA (volatility, uncertainty, complexity, and ambiguity) luôn biến động không ngừng.
Khi một tổ chức lớn chuyển mình để thích ứng với thay đổi, việc phải sắp xếp lại cơ cấu tổ chức, luân chuyển nhân sự, thay đổi quy trình báo cáo/ cách thức làm việc… là điều luôn luôn xảy ra. Những công ty lớn còn có cả vị trí CTO (Chief Transformation Officer) để lead change management project cho mỗi quốc gia.
Trong các công ty này, các chương trình đào tạo giúp nhân viên chuẩn bị tâm lý cho việc thay đổi được thực hiện chỉnh chu nhưng tính ì (resistence to change) vẫn âm ỉ trong từng bộ phận.
Trong bài này, mình chia sẻ trải nghiệm cá nhân là một employee (người đã trải qua nhiều lần công ty tái cấu trúc) và cả kinh nghiệm coaching (khi làm việc với CTO) khi đối mặt với thay đổi qua góc nhìn của thế giới cảm xúc.
Theo trải nghiệm và quan sát của mình, thử thách lớn nhất và là rào cản cho Change Management là NOSTALGIA (Hoài niệm).
Nostalgia có thể đến với bất kỳ ai. Từ một bạn nhân viên bình thường đến những anh chị ở vị trí C-level.
Khi cảm xúc này có mặt, chúng ta thường không quan tâm vì cảm giác nó mang lại rất dễ chịu: cảm giác hoài niệm/ nhớ nhung – giống giống như khi ta nhớ lại những khoảnh khắc đẹp với người yêu cũ vào một buổi chiều mưa bên tách trà nóng. ;))
Khi những ký ức đẹp quay về: hồi đó công ty làm ăn được, cho nhân viên đi chơi nước này nước kia/ team building cho đi du thuyền…; hồi đó sếp cũ tốt lắm, quyết đoán, luôn truyền cảm hứng, quan tâm, bảo vệ mình ra sao… thường làm cho ta cảm giác man mát buồn và một chút gì đó lãng mạn.
Nostalgia không khó chịu làm ta lên huyết áp như Tức/ Giận hay mất ngủ như Lo/ Sợ nên chúng ta thường không để tâm. Nhưng hãy cẩn thận. Sức công phá của nó không hề nhỏ và có thể ảnh hưởng đến cả sự nghiệp của mình.
Làm cách nào mà Nostalgia chi phối được chúng ta?
Theo nghiên cứu của Dan Newby và Curtis Watkins, mỗi cảm xúc đều có thông điệp riêng và có sức đẩy bắt chúng ta phải hành động theo ý muốn của chúng.
Nostalgia’s message: The past was better than the present, and I’d like to go back.
The impulse for action: To yearn for the past.
Source: The field guide to emotions by Dan Newby and Curtis Watkins
“The past was BETTER than the present” là điểm mấu chốt trong thông điệp của Nostalgia. Cảm xúc này luôn gợi ta nhớ về quá khứ khi gặp khó khăn trong hiện tại. Và đương nhiên thì quá khứ (không hề có thử thách như hiện tại) thì lúc nào cũng tốt hơn.
Hồi còn làm ở vị trí Regional CMI Senior Manager, cứ tầm sáu tháng là mình phải chuẩn bị tinh thần cho một đợt thay đổi cấu trúc. Lần thay đổi cuối cùng và mình có cảm giác dài đằng đẵng là lần mình bị chuyển team và không còn được báo cáo cho anh sếp soái ca. Mọi quyết định, phong cách lãnh đạo của sếp mới đều được Nostalgia mang ra so sánh với sếp cũ và thế là khoảng cách giữa hai người càng lúc càng lớn.
Chưa kể Nostalgia còn rủ thêm Thất vọng (Sếp gì mà phong cách lãnh đạo kỳ lạ thế…) hoặc Tức/ Giận (Ra quyết định như thế là sai…).
“I’d like to go back” là thông điệp chính xác có với mình lúc đó. Đã mấy lần đòi xin theo sếp cũ mà không được.
Tương tự như thế, khi tổ chức phải đối mặt với biến động, tình hình thực tế bao giờ cũng muôn vàn khó khăn. Có những ngày, chỉ cần nhìn thấy được một bước tiếp theo để bước tiếp đã là quá may mắn. Thì việc có mặt của Nostalgia sẽ chẳng giúp ích gì khi nó chỉ nói chúng ta là: thực tế quá khó, quá mệt mỏi và hãy quay lại để sống trong quá khứ vàng son.
Trong thế giới biến động không ngừng, hãy luôn nhắc nhở mình:
Tỉnh táo “CẮT ĐỨT MỐI QUAN HỆ” với Nostalgia. 🙂
CHẤP NHẬN THỰC TẠI. Quá khứ đã là quá khứ.
Chúng ta đã vượt qua rất nhiều thử thách trong quá khứ. Bây giờ đã đến lúc ĐÓN NHẬN THỬ THÁCH MỚI để viết thêm một chương mới đẹp lung linh.
Bạn đã bao giờ trải nghiệm Nostalgia?
Bạn đã vượt qua thử thách của cảm xúc này như thế nào?
Thao Pham
ICF Professional Certified Coach
Executive & Corporate Well-being Coach
