Hồi còn làm công việc phân tích dữ liệu, đọc insights để giúp các nhãn hàng của công ty mình phát triển, có một lần đang ngồi họp thì anh Vice President của cả ngành hàng toàn cầu nói với toàn thể bộ phận marketing: Tôi hy vọng các bạn có faith (tạm dịch: đức tin) vững chắc vào những lập luận của mình, đừng quá lạm dụng/ lệ thuộc số liệu trước khi đưa ra quyết định.
Lúc đó với vốn tiếng Anh và hiểu biết về cảm xúc hạn hẹp, mình cứ thắc mắc “chẳng lẽ nào các sếp không còn tin số liệu của bộ phận mình nữa sao?”. Sau bao nhiêu năm thì mình đã hiểu, Faith (TIN MỚI THẤY), khác với Trust (THẤY MỚI TIN) có vai trò vô cùng quan trọng trên hành trình của mỗi người, đặc biệt trong những tình huống mà chúng ta không có thể tìm được cơ sở/ dữ liệu để bước tới.
Faith đã giúp mình vượt qua Chán (boredom). Bạn đã có trải nghiệm nào với Faith chưa?
—
CHÁN (BOREDOM)
Chán là đứa tinh quái. Mỗi khi đến thăm mình, nó luôn rủ thêm đồng bọn. Lo, Sợ, Tức là ba đứa thường thích long rong với Chán. Cả đám len lén theo lối cửa sau vào nhà, nấp kỹ đâu đó rồi canh me đợi lúc mình không để ý là ào ra đóng chặt hết các cửa, trộm mất chìa khóa xong lặn mất tăm. Cả ngôi nhà bỗng chốc trở nên ngột ngạt, trống rỗng và bí bách. Mỗi lần như thế, mình cảm thấy thật kinh khủng.
Từ ngày tìm ra Lý tưởng sống, được làm bạn với Nhiệt huyết và Đam mê mỗi ngày, mình cứ ngỡ sẽ chẳng bao giờ bị Chán chọc phá. Thế nên một sáng nọ, mình vô cùng ngạc nhiên khi cảm nhận rất rõ sự hiện diện của nó trong nhà. Cái cảm giác lờ đờ lúc tinh mơ thức giấc, năng lượng tan biến đi đâu, người uể oải chẳng muốn làm việc gì và trước mắt mình là một ngày dài trống rỗng. Không thể làm việc, mình ngồi thiền để tìm chút bình an.
Ngồi được chừng ba mươi phút thì mình thấy Chán từ dưới bếp rón rén đi ra phòng khách. Mặt nó lấm lét, thấy mình ngồi lặng yên ở góc phòng, nó gãi tai nở nụ cười vô số tội:
“Ủa, thức dậy rồi hả Thảo? Mình thấy yên ắng quá tưởng bạn còn ngủ chứ. Hi hi…”
“Mình không yên lặng sao bắt quả tang được bạn đang trốn trong nhà. Mà cơn gió nào đã thổi bạn đến đây? Mình không có thời gian chơi mấy trò tinh quái của bạn đâu nha. Trả mình chìa khóa để Nhiệt huyết và Đam mê còn đến làm việc nữa”. Mình nhẹ nhàng dụ khị Chán.
“Cơn gió nào đưa mình đến đây hả? Bạn phải tự tìm câu trả lời thôi. Còn một khi mình đã đến thì mình phải chơi. Ha ha…” Chán cười vang rồi chạy trốn đâu mất.
Thật kỳ lạ! Sao Chán lại đến thăm mình lúc này? Dự án thì xếp hàng đợi mình. Nào là hợp đồng coaching, hội thảo cho các công ty và cả những bài viết, trải nghiệm thú vị cần chia sẻ cho mọi người. Toàn là những việc mình đã mong chờ bấy lâu. Thật khó hiểu.
Chẳng có chút năng lượng để bắt đầu ngày mới, mình với tay lấy Kindle, hy vọng đọc xong một quyển sách truyền cảm hứng nào đấy thì Chán sẽ bỏ đi. “The promise of a pencil” của Adam Braun nghe có vẻ thú vị và mình say sưa đọc. Đến đoạn tác giả phải đối mặt giữa lằn ranh của sự sống và cái chết trong một cơn bão khủng khiếp trên chuyến tàu vượt biển đầu tiên, mình cảm thấy có điều gì đó lạ lẫm len lõi trong tâm trí.
Nếu là mình trong tình huống đó thì sao? Chắc mình sợ phát khiếp. Còn tác giả, bạn ấy hoàn toàn vững tin rằng bạn sẽ vượt qua, rằng bạn được bảo vệ và che chở. Đức tin chính là điều bạn ấy có mà mình hoàn toàn không có. Được truyền cảm hứng, mình cười toe toét và gào lên:
“Mình muốn có Đức tin như Adam Braun!”
Bằng cách nào đó Đức tin (Faith) mở được cửa sổ phòng mình. Nó ló đầu “gào lại”: “Thiệt hông? Mình cứ tưởng bạn sợ người ta biết hai đứa mình là bạn chứ?”
Mình sững sờ. Đức tin đã đi guốc trong bụng mình và mình chẳng thể nào nói xạo với nó. Làm bạn với Đức tin có nghĩa là mình được quyền tin vào một điều gì đó hay một ai đó mà chẳng cần có bất kỳ chứng cứ nào. Điều này thoạt nghe thật ngớ ngẫn. Làm sao một người luôn làm việc dựa trên dữ liệu và cách tiếp cận logic lại có thể làm bạn với Đức tin? Người ta sẽ nghĩ sao về mình?
Thế mà cái khoảnh khắc mình mỉm cười với Đức tin, mở rộng cửa sổ cho nó leo vào nhà, năng lượng của mình đột ngột được sạc đầy.
Hôm đấy mình đã nhận ra vì không có niềm tin về con đường phía trước, mình đã chẳng có chút tự tin nào về những giấc mơ và hoài bão. Mình có vô số ý tưởng và hoạch định cho tương lai nhưng cứ lần chần chẳng dám bắt tay hành động. Mình đã luôn quanh quẩn trong vòng an toàn, tự thuyết phục bản thân rằng như thế đã đủ đầy. Và đó chính là lý do Chán được dịp ghé chơi. Nó nhắc nhở mình đã đến lúc khám phá những vùng đất mới. Và lần này mình sẽ có thêm người bạn đồng hành dễ thương: Đức tin!
Chán từ góc nào đó chạy ào ra, ném trả chìa khóa cho mình. Nó cười khanh khách rồi biết mất. Dù chưa kịp nghe được lời cảm ơn, mình tin Chán hiểu nó đã cho mình một bài học quý giá.
Đó là câu chuyện của mình với Chán. Câu trả lời của mình để vượt qua sự trống rỗng do Chán mang lại là Đức tin. Với nhiều khách hàng của mình, câu trả lời của họ là Can đảm, Biết ơn và đôi khi là Chấp nhận.
Bạn học được điều gì mỗi khi Chán ghé thăm?
Thao Pham
ICF Professional Certified Coach
#loveYOURemotions
Thông điệp của Chán: “There is nothing here of interest to me”.
Thông điệp của Faith: “I believe it even though I don’t have any evidence it is true”
The Field Guide to Emotions by Dan Newby and Curtis Watkins