Dhamma Kancana là một trong 9 trung tâm thiền Vipassana dạy theo phương pháp của thầy Goenka ở Thái Lan.
Nằm ở Kanchanaburi, gần biên giới phía Tây giáp Myanmar, di chuyển sáu giờ bằng xe bus từ Bangkok, Kancana đã chào đón mình trong một buổi chiều lành lạnh dễ chịu. Nhưng đó là ngày 0.
Từ ngày 1 cho đến gần hết khoá mưa tầm tả từ sáng đến tối, lạnh tê tái với một đứa đã quen với cái nắng nóng Sài Gòn. Côn trùng, tắc kè kêu vang trời. Điện thoại/ các thiết bị điện tử/ sách đã bị “giao nộp”. Cái sở thích được đi dạo vài vòng sau mỗi bữa ăn cũng không làm được. Và thế là mình phải thật sự đối mặt với tất cả những cảm xúc/ ký ức khó chịu nhất nhưng cũng thú vị nhất.
BOREDOM – CHÁN là anh chàng cảm xúc gõ cửa mình đầu tiên. Chán không bao giờ đến một mình. Nó luôn có một đám bạn đi cùng. Sau khi nhận diện, say hello với nó thì mình ngồi yên, hít thở, cảm nhận Chán. Phải mất gần 30 phút nó mới bỏ đi và Bực bội đến ngay tức thì. Sau 30 phút nữa, chuông gõ báo hết giờ thiền thì nó gào vô mặt mình “Doing nothing is a waste of time”. Ồ, thì ra đây là niềm tin đã mọc rễ trong tâm thức của mình. Mình mỉm cười đứng dậy đi lại một chút rồi vào ngồi tiếp hồi thứ 2.
Vừa nhắm mắt, hít thở thì Sợ đến. Nó nói mình “Không làm gì thì sẽ bị bỏ lại phía sau”. Kiên trì ngồi yên, hít thở thì người nhẹ hẫng, tâm trí nhẹ tênh và chẳng còn cái khao khát/ cái thôi thúc/ bồn chồn đến mất ngủ phải tìm việc gì đó để làm mỗi khi không có dự án. Ồ thì ra NĂNG LƯỢNG của nỗi sợ sẽ bị bỏ lại phía sau – nỗi sợ của một con bé tiểu học, luôn cố gắng nằm trong top Top của lớp để không bị hạng bét mà nó đã làm cho mình mệt mỏi mấy chục năm qua. Năng lượng được xả bỏ thì mình không còn bị điều khiển nữa. Mình mỉm cười thích thú.
Mình nhận ra Vipassana là kỹ thuật giúp tâm trí mình ở trạng thái bình thản (equanimity) để đón nhận tất cả những cảm xúc khó chịu nhất. Chúng lần lượt đến từng đứa một. Mỗi đứa đều mang theo một thông điệp cùng một ký ức xưa cũ. Có cảm giác mình được quay ngược trở lại quá khứ, cảm nhận rõ mồn một những cảm xúc ngày ấy, đồng thời lại có thể bình thản nhìn được trọn vẹn toàn cảnh của sự việc, giải thích được tại sao ngày ấy mình lại hành xử như thế, và quan trọng hơn cả là được trải nghiệm SỨC MẠNH của những ký ức/ những cảm xúc bị dồn nén/ bị chôn vùi của những năm tháng đó đang CHI PHỐI/ ĐIỀU KHIỂN những suy nghĩ, cảm xúc và hành động của mình TRONG HIỆN TẠI ra sao.
Trước khi đến Kancana, mình vẫn thầm mong muốn được sống ở nước ngoài, vẫn thầm ganh tị với các bạn của mình. Và rồi trong một buổi thiền lúc một giờ chiều, khi phải cố gắng lôi mình dậy sau giấc ngủ trưa ngắn ngủi, mình đã ngồi với một cục bực không thể tả.
Bực mỗi lúc một to bự, và nó gào lên: “Tại sao tôi phải ở đây để mệt mỏi thế này. Tại sao cứ đâm đầu chọn cái khó, tại sao không chọn con đường dễ dàng hơn, làm công việc cũ, sống ở quốc gia xịn xò?”. Ồ, cục Bực đòi quay về công việc cũ lại đến. Mình thấy thú vị, đầu óc tỉnh táo hẳn, tiếp tục hít thở và quan sát.
Hít thở một hồi thì năng lượng của Bực tan biến và Buồn lại đến. Nó buồn thê thảm, nó nhớ Singapore rồi trong một tích tắc nó lại nhớ nước Úc. Nó đòi quay lại sống cuộc sống ở Canbera. Hình ảnh Canbera vừa đến thì Loneliness to bự ập đến. To đến mức mình muốn nghẹt thở, đầu óc tối sầm. Bao nhiêu cảm xúc cũ của hơn 10 năm về trước ào về. (Tất cả những người bạn thân hơn 15 năm của mình đều biết đó là khoảng thời gian kinh khủng. Không ngày nào là mình không gọi hoặc tìm một đứa nào đó để nói chuyện.)
Từng câu chuyện một quay về với trọn vẹn từng cảm xúc. Những hình ảnh cuối cùng đã cho mình câu trả lời. Mình không nhớ nước Úc, mình không nhớ Canbera, mình nhớ một câu chuyện đã được cất giấu kỹ hơn 10 năm. Hơn 10 năm trước, với góc nhìn của những năm tháng tuổi trẻ, nó là một câu chuyện đẹp, còn bây giờ, mình thở phào vì mọi chuyện đã không như mình mong muốn. Và kỳ diệu hơn nữa là cái khao khát sống ở nước ngoài cũng ra đi. Trong khoảnh khắc đó, mình cảm nhận từng cm trên cơ thể như đang giãn ra, có cảm giác cơ thể nặng và vững chải như một cục tảng đá còn tâm trí thì nhẹ tênh.
Lần đầu tiên mình được trải nghiệm SỨC MẠNH CỦA NHỮNG CẢM XÚC BỊ ĐÈ NÉN/ CHÔN VÙI/ hoặc LÃNG QUÊN. Chúng không mất đi mà chỉ trốn đâu đó trong tiềm thức và liên tục điều khiển suy nghĩ/ cảm xúc/ hành động của mình trong hiện tại cho đến khi thật sự được let go.
BIẾT ƠN là cảm xúc còn đọng lại sau chuyến đi này.
P.S. Đây là khoá Vipassana Meditation retreat lần 2 của mình. Không biết là lần trước, do là new student, phải cố gắng ngồi nghe cho rõ kỹ thuật, có gắng làm cho đúng từng chút một mà mình chưa có được trải nghiệm này; hoặc cũng có thể phải đi nhiều khoá và càng thực tập nhiều mới càng đi sâu được vào nhiều tầng ký ức ở bên trong để có thể hiểu bản thân và giải phóng chính mình.
Vipassana meditation đã và đang hữu ích cho bạn như thế nào?